Paarse klontjes op een boomstronk? Dit is de Paarse Knopzwam.
Je bukt om een foto te maken van wat mos en ineens zie je ze: paarsachtige klompjes, alsof iemand een paar mini-druiventrosjes van gelatine heeft laten vallen. Ze glanzen, zijn zacht van vorm en lijken bijna vloeibaar. Geen slijmzwam, geen schimmelgelei – dit ‘paddenstoel’ is de paarse knoopzwam (Ascocoryne sarcoides).
Wat is de Paarse Knoopzwam?
Deze paarse knapperd is een zakjeszwam (Ascomyceet), wat betekent dat de sporen worden gevormd in kleine zakjes aan het oppervlak van de zwam.
Vorm: kleine, gelatineachtige knobbeltjes of schijfjes
Kleur: helder paars tot paarsroze
Grootte: 0,5 – 2 cm per lob, vaak in samengeklonterde groepen
Waar en wanneer vind je de Paarse knoopzwam?
De paarse knoopzwam komt in Nederland vrij algemeen voor, en is in bijna elk bos wel te vinden, vooral in loofbossen, parken of tuinen waar rottend hout blijft liggen. De zwam groeit op stronken, takken of boomstammen die al flink aan het vergaan zijn. Het hele jaar door te vinden, maar vooral bij vochtig herfstweer
Hoe komt deze zwam aan z’n paarse kleur?
De opvallende paarse tot paarsroze kleur van de paarse knoopzwam (Ascocoryne sarcoides) wordt veroorzaakt door natuurlijke pigmenten die de zwam aanmaakt tijdens zijn groei. Het exacte pigment is niet tot in detail bekend (in tegenstelling tot bijv. xylindeïne bij de kopergroene bekerzwam), maar er zijn wel een paar dingen die we wél weten.
Paars is in de zwammenwereld relatief zeldzaam, en wordt vaak geassocieerd met antioxidatieve eigenschappen.
De intensiteit van de kleur kan variëren afhankelijk van:
leeftijd van het vruchtlichaam
vochtigheid
lichtomstandigheden
en de houtsoort waarop hij groeit
Soms zie je meer roodachtig paars, soms eerder lila of roze-paars.
5 feitjes over de Paarse Knoopzwam:
Niet eetbaar – taai, glibberig, en zonder culinair potentieel
Hij wordt vaak verward met slijmzwammen, maar is echt een echte zwam (ascomyceet)
De naam “sarcoides” betekent “vleesachtig” – en dat snap je meteen als je hem ziet
Hij is onderzocht op z’n vermogen om vluchtige organische stoffen te produceren – mogelijk interessant voor bio-industrie
Zijn kleur en textuur maken hem een dankbaar onderwerp voor macrofotografie – vooral met een beetje dauw of tegenlicht
