Een zwam of een designobject? Dit is de Kluifzwam.
Misschien dat je eerst denkt dat iemand een zakdoekje heeft laten vallen. Totdat je er opeens heel veel ziet. Van dichtbij zijn het ware Dali-achtige kunstwerkjes. Maak kennis met de witte kluifzwam (Helvella crispa): grillig van vorm, maar verrassend elegant.
Wat is de Kluifzwam?
Weer een prachtig voorbeeld van Nederlandse naamgeving: de kluifzwam lijkt op een kluif. Met zijn opgekrulde, roomwitte hoed en zijn diep gegroefde steel lijkt hij wel een zwamversie van barokke porseleinarchitectuur. Hij is minder berucht dan z’n bruine kluifzwam-neven, maar roept wél diezelfde verwondering op: wat ís dit eigenlijk?
Ze zijn makkelijk te identificeren. Hun hoed (de kluif) is onregelmatig gelobd, opgevouwen of gekruld. En de steel is opvallend diep gegroefd en hol vanbinnen
Zakjeszwam (Ascomyceet): hij vormt sporen in zakjes (asci), net als morieljes en kelkzwammen.
Saprofyt, soms ook mild mycorrhizaal: groeit op dood organisch materiaal, vaak in loofbossen.
Net als de meeste paddenstoelen zijn er meerdere soorten kluifzwam: de witte, zwarte (zie hieronder), zadelkluifzwam, bokaalkluifzwam en de nonnenkapkluifzwam (zie hieronder)
Zwarte Kluifzwam.
De zwarte kluifzwam (Helvella lacunosa) straalt iets totaal anders uit dan de witte: duistere elegantie.
Komt minder vaak voor dan de witte kluifzwam, maar is niet extreem zeldzaam
De Nonnenkapkluifzwam.
Een stukje kleiner dan zijn witte en zwarte neef. De Nonnenkapkluifzwam heeft een smalle, diepbruine hoed in de vorm van een opgevouwen kapje en een slanke steel. Zijn naam dankt hij aan de vorm van zijn hoed.
Waar en wanneer vind je de (witte) Kluifzwam.
Van zomer tot diep in de herfst (juli t/m november) In loofbossen, graslanden, lanen of parken – vaak bij beuk of eik. Graag op kalkrijke zandgrond, vooral in de Veluwe, Utrechtse Heuvelrug en Limburg.
5 feitjes over de Kluifzwam.
De soortnaam ‘crispa’ betekent ‘gekruld’ – en dat zie je meteen aan z’n hoed.
Het is een zakjeszwam (Ascomyceet): hij vormt sporen in zakjes (asci), net als morieljes en kelkzwammen.
De zwarte kluifzwam lijkt op de giftige Bisschopsmuts (Gyromitra infula) - niet aan knabbelen dus!
De hoed kan bij droogte krimpen en invouwen als een verschrompeld lapje leer – maar bij regen zwelt hij weer op.
Kluifzwammen zijn vaak hol vanbinnen. De steel is meestal hol en gegroefd, wat een handige herkenningstip is.
