Eén van de mooiste winterzwammen: de Rode Kelkzwam
In de winter is het bos vaak stil en kleurloos. Maar wie goed kijkt, kan ineens kleine vuurrode kelkjes zien oplichten tussen de bladeren en takken. Dat zijn de rode kelkzwammen (Sarcoscypha spp.) – kleine, felle wondertjes die midden in de koudste maanden bloeien. In het Engels wordt hij ook wel de Scarlet Elf Cup, en die magische naam is meer dan terecht!
Wat is de Rode Kelkzwam?
De rode kelkzwam is een knalrode kleine bekerzwam, hoewel klein… de kelkjes van de rode kelkzwammen (Sarcoscypha spp.) worden meestal tussen de 1 en 5 centimeter breed. Sommige exemplaren kunnen zelfs tot 7 centimeter uitgroeien onder ideale omstandigheden (veel vocht, rijke bodem).
De groep rode kelkzwammen (aangeduid met Sarcoscypha coccinea sl. – sensu lato, oftewel "in brede zin") bestaat uit verschillende, sterk gelijkende soorten. In Nederland kom je vooral deze twee tegen:
Sarcoscypha austriaca (Krulhaarkelkzwam)
Sarcoscypha coccinea (Echte rode kelkzwam, maar zeldzamer hier)
Zonder microscoop zijn ze nauwelijks uit elkaar te houden, dus vaak worden waarnemingen gewoon als rode kelkzwam genoteerd.
Het is een Saprofyt: oftewel ze leven van dood hout – vooral begraven takken van loofbomen zoals els, es en wilg.
Waar & wanneer kom je de Rode Kelkzwam tegen?
De rode kelkzwam is echt een winterverschijning: ze ‘bloeien’ van december tot maart – soms zelfs onder een dun laagje sneeuw! Ze groeien vaak half begraven onder een laagje afgevallen bladeren en zijn daarom niet altijd makkelijk te vinden.
Locaties? vochtige loofbossen, langs slootkanten, in parken of bosranden met veel dood hout.
bron: waarneming.nl
5 Feitjes over de Rode Kelkzwam:
De felle rode kleur komt van carotenoïden – dezelfde familie pigmenten die ook wortels oranje maken.
Ze zijn één van de weinige paddenstoelen die bloeit in de winter, als verder bijna alles stilvalt.
De krulhaarkelkzwam herken je (onder de microscoop) aan opgerolde haartjes op de buitenkant van de kelk.
Ze groeien vaak half begraven onder een laagje afgevallen bladeren en zijn daarom niet altijd makkelijk te vinden.
Rode kelkzwammen schieten hun sporen actief weg vanuit hun kelkvorm wanneer de luchtvochtigheid en temperatuur precies goed zijn.
