Grafisch, grillig en toch elegant: dit is de geweizwam

May 4

Met een beetje mazzel kan je in Nederland nog wel eens een hert in het wild spotten. Maar als je een gewei wil zien, dan kom je in de herfst ook goed aan je trekken als je naar de grond kijkt. Op een stuk dood hout of een oude boomstronk, zie namelijk allemaal miniatuur-geweitjes. Maak kennis met de geweizwam (Xylaria hypoxylon).

Wat is de Geweizwam?

Het zijn groepjes zwarte takjes, met witte topjes. Ze zijn maar een paar centimeter groot, maar vallen toch op tussen het blad en het mos. Alsof het bos zelf met poppenhuisdecor bezig is geweest.

Kleur: mat zwart tot donkerbruin, vaak met witte uiteinden (vooral bij jongere exemplaren)

Hoogte: meestal 2–7 cm

Het is een saprofyt: de geweizwam leeft van dood hout en helpt bij het afbraakproces. En het is een zakjeszwam (Ascomyceet): sporen rijpen in zakjes net onder het oppervlak. De witte topjes zijn het actieve sporenstadium. Naarmate de zwam ouder wordt, verdwijnen die en blijft er een dof zwart “gewei” over.

Waar en wanneer vind je de Geweizwam?

Praktisch overal in Nederland. Hij verschijnt vooral in de herfst, maar is soms het hele jaar door zichtbaar.

5 feitjes over de Geweizwam:

Zijn naam klopt perfect: hij lijkt écht op een geweitje van een miniatuurhert
Oudere exemplaren zijn volledig zwart en worden vaak over het hoofd gezien
Hij behoort tot de Xylaria-familie, waartoe meer ‘houtverwerkende’ zwammen behoren
In het Engels heet hij ‘Candle-snuff fungus’ – alsof hij een uitgeblazen kaars is
Met wat dauw of tegenlicht is hij prachtig te fotograferen – het contrast met dood hout is top