Aan een tak hangt een bruin, glanzend, soepel stukje stof…? In een oorvorm? Je denkt eerst: dit is geen paddenstoel. Maar dat is het dus wél. Dit is het echte judasoor (Auricularia auricula-judae), een taaie, eetbare zwam met een verhaal dat teruggaat tot in de bijbelse tijd.

Volgens de legende groeide deze zwam op de boom waaraan Judas zich verhing – een vlierstruik – en daarom kreeg hij de naam “judasoor”. Of het waar is? Geen idee. Maar het beeld blijft hangen, net als de zwam zelf: elastisch, weerbaar, en altijd een beetje bizar.

Wat is de het echte Judasoor?

Ze zien eruit als een soort bruine flapjes of gerimpelde kommetjes. En zoals de naam doet vermoeden, soms echt in de vorm van een oor. Ze zijn roodbruin tot zwartbruin, met een doorschijnend randje. Bij vochtig weer worden ze glibberig en bij droogte juist leerachtig.

Waar en wanneer vind je de echte Judasoor?

Dit is een zwam die je het hele jaar door kan vinden. En bij voorkeur bij vochtig weer. Ze groeien op dood hout, met voorkeur voor vlierstruiken, maar ook op esdoorn, beuk of es.

Je kan ze vinden in bossen, parken, bosranden en zelfs tuinen. In Nederland vrij algemeen, vooral in het westen en zuiden, zie ook hieronder de verspreidingskaart.

Naaste familie is het Viltig Judasoor (Auricularia mesenterica) en in tegenstelling tot het glibberige, oorvormige echte judasoor is het viltig judasoor een soort tweezijdige zwam met een compleet andere uitstraling.

De bovenkant is viltig, grijzig tot bruin, vaak met concentrische zones of haartjes – alsof hij een wollige jas draagt.
De onderkant (de sporenkant) is glad, roodachtig tot paarsbruin en vaak een beetje doorschijnend bij vochtig weer.

5 feitjes over de echte Judasoor

De naam verwijst naar Judas Iskariot en de (vermeende) boom waar hij zich aan verhing: de vlier.
In de Aziatische keuken is het een geliefd ingrediënt – vaak bekend als “wood ear” of “black fungus”.
Wordt al eeuwen gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde, o.a. voor bloedsomloop en weerstand.
Droogt op tot een donker schijfje, maar zwelt bij regen weer op tot z’n oorspronkelijke vorm – net een natuur-spons.
Hij is winterhard en wordt vaak zelfs in de koude maanden nog gevonden.