Stervormige zwammen met een verrassend geheim: dit is de Aardster.
Is het een grote bruin bloem of een ster die is gevallen? Nee, het is een zwam. Maak kennis met de aardster (Geastrum spec.) – een paddenstoel die zijn geheimen pas laat zien als hij openklapt.
Wat is de Aardster?
Ondanks z’n bizarre uiterlijk is de aardster gewoon familie van o.a. de boleten en plaatjeszwammen (een Basidiomyceet dus). En het is een saprofyt: leeft van organisch materiaal in de bodem – vaak bladafval, humus of dode wortels.
In de gesloten fase is de aardster een onopvallend bolletje, half begraven in de grond. Maar zodra het vochtig genoeg is, barst de buitenlaag open in meerdere slippen. Die vouwen zich naar buiten en vormen een soort stervormig voetstuk. In het midden staat een bolletje – het ‘lichaam’ van de zwam, waaruit sporen ontsnappen via een klein gaatje bovenop (de zogenaamde peristoom).
De sterren van het bos: één grote familie.
De Aardster (Geastrum spec.) is een grote familie. Zo is er een grote, gekraagde en de roze aardster. Sommige soorten zijn alleen op microscopisch niveau uit elkaar te halen. Maar twee opvallende verschijningen zijn de moeite waard los te bespreken.
De Tepelaardster.
De tepelaardster is een subtiele, compacte soort met een opvallend detail: een soort puntje of kegel bovenop het sporenbolletje, waar de sporen uit komen.
Klein: vaak maar 1 tot 2 cm groot
In Nederland vrij zeldzaam.
De Peperbus.
De Peperbus heeft een opvallend langwerpig steeltje waarop het sporenbolletje als een soort peperbusje balanceert. Vandaar ook z’n naam! Hij heeft 4 tot 7 slippen die zich stervormig openvouwen
Is in Nederland vrij zeldzaam
Waar en wanneer vind je de Aardster?
Tja, dit hangt heel erg af van de soort. De twee soorten hierboven zijn erg zeldzaam. De gekraagde aardster daarentegen kom je bijna overal in Nederland tegen. Aardsterren komen voor van zomer tot laat in de herfst In droge, schrale loofbossen, op zandgronden, tussen strooisel of op plekken met weinig begroeiing. Ze bewegen mee met het weer: bij droogte sluiten de slippen zich weer, bij regen klappen ze open.
Bron: waarneming.nl
5 feitjes over de Aardster.
Als je zachtjes op het bolletje tikt, komt er echt een wolkje sporen uit het gaatje.
De slippen reageren op vocht – een soort natuurlijke paraplu’s die open en dicht gaan.
Qua sporenvorming en levensstijl lijken ze op de stinkzwam!
Sommige soorten hebben een extra “kraag” of “voet” – dat kan helpen bij determinatie.
Wereldwijd verspreid, maar in Nederland (afhankelijke van het soort) redelijk zeldzaam.
